Afgelopen zondag maakte ik dankzij Pim Kalkman kennis met Elly Hillesum. Elly werd geboren in Middelburg en stierf op 29-jarige leeftijd in Auschwitz, Polen. In de periode 1941 – 1943 hield de Joodse Elly een dagboek bij. Het document werd in 1981 uitgegeven onder de titel: ‘Het verstoorde leven: dagboek van Elly Hillesum’. Op 12 juli 1942 schreef Elly een zondagochtendgebed. Hierin stond onder andere het volgende: “Maar dat ene wordt mij steeds duidelijker, dat jij ons niet kan helpen, maar dat wij jou moeten helpen en door dat laatste helpen wij ook onszelf. En dat is het enige dat wij in deze tijd kunnen redden en ook het enige waar het op aankomt: een stukje van jou in onszelf, God. En misschien kunnen we er ook aan meewerken Jou op te graven in de geteisterde harten van anderen.”
Op mijn werk zei iemand eens dat vrijwilligers het hoofd, het hart en de handen vormen van onze organisatie. Daar moest ik aan denken toen ik nadacht over dit zondagochtendgebed. Net als dat binnen mijn werk vrijwilligers vorm geven aan het streven van de organisatie, vormen mensen de vrijwilligers van God. Wij dragen bij aan het beeld wat anderen van Hem hebben. Positief en negatief. We kunnen onszelf en elkaar opbouwen of vernietigen. Wat ik zo schitterend vind aan de woorden van Elly is dat er hoop uit spreekt. Dat de verantwoordelijkheid voor wat er om ons heen gebeurt niet alleen ligt bij de ander of bij God, maar dat God door ons kan ‘redden’.
Zoveel jaren later is Elly door dit gebed voor mij wat ze in de laatste zin beschrijft. Ze helpt God op te graven in mijn geteisterde hart. Vliegtuigen storten neer, mensen worden onthoofd omdat ze niet in dezelfde God geloven, kinderen sterven, worden verhandeld of misbruikt. En meestal voelt het alsof je met lege handen staat. Elly haar woorden geven hoop. Ik mag er voor de ander zijn en zij voor mij. Met mijn ogen en mijn hart geopend, zoek ik waar ik kan bijdragen. Als we nu allemaal de ander proberen te helpen en daarmee onszelf. Een stukje van God in ons. Dood aan het cynisme, leve de hoop!