Op 27 januari is jaarlijks de herdenking van de bevrijding van Auschwitz. Het is dit jaar 76 jaar geleden dat er een einde kwam aan dit regime op deze hel op aarde.
Ik probeer sinds een paar jaar in januari, begin februari, iets te lezen over Auschwitz.
Zoals De zin van het bestaan van Viktor Frankl, Het Respijt van Primo Levi, of De Keuze van Eva Edith Eger.
Dat de werkelijkheid dwingend op ons af kan komen als een stikkende deken, is geen nieuwe ervaring. De ervaring alsof we tegen de muur zijn gezet en geen kant meer op kunnen evenmin. Met schrik bevangen kijken we - net zoals zij die ons zijn voorgegaan - de tragedie die zich voor onze ogen ontvouwt ook op ons afkomen zonder dat we dit kunnen ontwijken.
(Disclaimer: verhalen over Auschwitz relativeren niet onze pijn en verdriet, maar zetten onze verhalen in een bredere stroom aan verhalen met pijn en verdriet die de mensheid deelt door haar bestaan op aarde. We zijn niet de eerste generatie mensen met deze ervaringen en gevoelens.)
Auschwitzoverlevende, de gelouterde psychiater, Eva Edith Eger stelt in haar werk dat wij een ´keuze´ hebben. Misschien niet in de gebeurtenissen die wij ondergaan, maar wel wat betreft hoe we dit ondergaan.
In haar eigen woorden: `Het is mijn moeder die tegen me spreekt, vanuit de drukkende duisternis in de trein: onthou dat niemand dat wat je in je eigen gedachten hebt van je af kan pakken. We kunnen er niet voor kiezen om de duisternis te laten verdwijnen, maar we kunnen ervoor kiezen om het licht te koesteren.` (p.185)
Viktor Frankl, die Eva Edith Eger ook in De Keuze aanhaalt, schreef ´Een persoon kan alles worden afgenomen, behalve één ding: de laatste van de menselijke vrijheden, namelijk in alle gegeven omstandigheden kunnen kiezen welke houding je aanneemt, je eigen weg kunnen kiezen.´ (186-187 in De Keuze)
De boodschap is - volgens mij - dat wij altijd vrij zijn om. Wij zijn daarentegen - let op! - niet altijd vrij van.
We zijn in veel gevallen misschien niet vrij van ..., maar wel vrij om...
We zijn niet vrij van de dreiging van of angst voor coronabesmettingen, maar wel vrij om ...
We zijn niet vrij van eenzaamheid, maar wel vrij om ...
We zijn niet vrij van (verlengde) lockdownmaatregelen, maar wel vrij om ...
Ik laat de tweede deel van de zin express leeg, omdat in die vrijheid om onze creativiteit geboren wordt en onze (mede)menselijkheid (opnieuw) geboren wordt. We raken hier de kern van ons menszijn als we deze vrijheid om - in het gemis van vrijheid van - ten volle te omarmen als keuze.
Deze boodschap van Eger en Frankl raakt ook de Wesleyaanse spiritualiteit van het (altijd kunnen) maken van de eigen keuze voor God(´s liefde), voor een door Liefde gedesemd leven en voor elkaar.
Het is aan ons - tot het vermoeiends aan toe, tot de absurde momenten aan toe - om onze eigen verhouding tot onszelf, elkaar en God dagelijks in de gegeven omstandigheden te scheppen.
Maar dit scheppen hoeft niet alleen, zonder grond onder ons bestaan of zonder 'scheppingskracht'. Daar worden kloosterbewoners dagelijks in het morgengebed aan herinnert:
'Heer, open mijn lippen,
en mijn mond zal uw lof verkondigen'
('Heer, open mijn hart,
en mijn keuzes om vrij te zijn om ...
zullen verhalen van uw naam')
God, kom mij te hulp.
Heer, haast u mij te helpen.
Eer aan de Vader en de Zoon en de heilige Geest.
Zoals het was in het begin en nu en altijd
en in de eeuwen der eeuwen. Amen. Alleluia.
Welke keuzes ga jij - in de gegeven omstandigheden - dagelijks maken?
-----
In de vorige blogs schreef ik over twee andere dingen die mij Tegengif bieden tegen het lockdownleven: de belofte van het beloofde land en lijstjes die mij bij het aandachtig leven houden.
Omdat mijn uitgangspunt is om samen met jullie te zoeken naar Tegengif, vroeg ik jullie om mij tips te sturen tegen het lockdownleven naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
Om te evalueren of deze blog houdbaarheid heeft, wil ik jou vragen, waarom jij nog geen reactie hebt gestuurd met jouw tip(s) tegen het lockdownleven?
Of ben jij hier helemaal niet mee bezig en zou je graag iets anders willen lezen in een blog? Laat het met me dus weten via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.